Gaur goizean, COVID-19k eragindako pandemiak markaturiko 2020/21 ikasturtean EAEko Hezkuntzako azpisektore ezberdinetan administrazioarekin zein patronalekin izandako hartu-emanetan eta lan-baldintzak arautzen diren akordio eta hitzarmenen negoziazioetan gauzaturiko ekintza garrantzitsuen balantzea aurkeztu dugu prentsa aurrean.
Gogorra eta berezia izan da hezkuntzako langile guztientzat. Pandemia bete-betean eta borrokan hasi genuen ikasturtea, mobilizazioen eta irailaren 15eko grebaren bitartez aurrez aurreko hezkuntza segurua eta adostua erdiesteko baliabideak eskatuz.
Hezkuntza publikoko langileon lan-baldintzetan aurrerapausorik eman gabe gaude LAB Sindikatuak 2018an kolektibo guztietan akordioak sinatu zituenez geroztik. Ikasturte honetan izurritearen ondorioz esleitutako baliabide apurrez gain, Irakasle, Lanbide Heziketa, Haurreskoletako haur hezitzaile eta kudeaketako langile, Heziketa Bereziko langile, sukaldari eta garbitzaileei dagokienean, oraindik orain pandemia aurretik premiazkoak diren lan gatazkak argitzeke ditugu. LABen argi dugu egiturazko arazoei soluzio integralak eman ahal izateko hauek lan hitzarmen-kolektiboetan jaso behar direla.
Ildo horretan eta ikasturte hasiera pasata, Hezkuntza Sailarekin irakasle, heziketa berezia eta, 8 greba egin ostean, Haurreskolak Partzuergoko lan hitzarmen berrien negoziazio-fasea ireki zen. Gaur gaurkoz, sukaldari eta garbitzaileen negoziazioak ireki gabe jarraitzen du, kolektibo honetako gehiengo sindikala lanpostuak euskalduntzearen beldur delako, besteak beste.
Irakaskuntzako afiliazioarekin landu ostean, hitzarmenetarako aldarrikapenak 6 punturen baitan kokatu genituen eta oraindik orain hauek ditugu ipar urratsak ematen jarraitzeko:
- Langile kolektibo guztietan lan-kargak jaistea, ratioak jaistea eta ikastetxeak beharrezko giza baliabideez hornitzea. Honekin batera, hezkuntza kalitatean inbertitzeko egiturazkoak diren erabakiak hartu behar dira:
- Lan-karga eta ratioen jaitsiera eraldaketa pedagogikoarekin lotuta egon behar da guztiz. Hezkuntzaren kalitatean inbertitu behar da eta berrikuntza pedagogikoan sakondu, horretarako beharrezkoak diren baliabide guztiekin (humanoak, materialak eta formakuntzakoak). Eraldaketa horretan, LABentzat ezinbestekoak izango da ondorengo egiturazko langileak eskola guztietan zabaltzea: hezkidetza koordinatzailea, hizkuntza normalkuntzarako koordinatzailea eta inklusiorako harrera irakaslea.
- Partzuergoko Haurreskolak doakoak izan behar dira eta 0-3 publikoa Hezkuntza Sailean integratu behar dira.
- Garbitzaile eta sukaldarien funtzioek finkatu gabe jarraitzen dute. Gainera, zerbitzuen pribatizazioak bere horretan dirau eta hori gutxi balitz, azken hilabeteetan Hezkuntza Sailak ez ditu langileen ordezkapenak bete.
- Gazteberritze planak:
- Erretiro pizgarriak eman behar dira langile kolektibo guztietan.
- Plantilla gazteberritzeko neurriak ezarri behar dira.
- Ikasleekin arreta zuzeneko orduen murrizketa irakasle eta hezitzaileei.
- Adinagatik lan egokitzapenerako baldintzak sortzea kolektibo guztientzat; bereziki sukaldari eta garbitzaileentzat.
- Euskararen normalkuntzarako neurriak:
- Langile guztion euskalduntzea burutzeko planak eta neurriak ezarri behar dira, lanpostuak perfilatzearekin batera.
- Euskararen biziberritzerako planak eta hauek burutzeko hezitzaileak behar ditugu eskoletan.
- Murgiltze eredua herri guztietan eta etapa guztietan ezarri behar da. Lanbide Heziketan ere!
- Klausula feministak ezartzea:
- Zaintza eremuari loturiko lanei -garbitzaile, sukaldari, 0-3ko haur hezitzaile eta heziketa bereziko hezitzaileei- aitortza sozial eta ekonomikoa.
- Lana eta bizitza pertsonala uztartzeko kontziliazio- eta bateragarritasun-neurri zehatzak. Lizentzia eta baimenetan odol ahaidetasuneko familia heteronormatiboa gainditzea.
- Eskoletan pedagogia feminista lantzeko giza-baliabideak eta planak.
- Berdintasun Planak eguneratu eta neurri zehatzak ezartzea.
- Indarkeria matxistaren kontrako berariazko protokoloak izatea.
- Lan Osasuna bermatzeko neurriak:
- Lanpostu guztien arriskuen ebaluazioa egitea, bertan genero-ikuspegia ere txertatuz: arrisku psikosozialen eta arrisku ergonomikoen ebaluazioa.
- Lanpostuen egokitzapenak gauzatzea.
- Langile kolektibo guztiei formakuntza eskaintzea.
- Enplegua sortu eta egonkortzeko zein langileak kontsolidatzeko neurriak. Apirilaren 22ko greban aldarrikatu genituenak mantentzen ditugu, oposaketen negoziazioetan, Madrilen zain egoteagatik Eusko Jaurlaritzaren nora eza agerian dagoelako:
- Enplegua sortzea, lanpostuak egiturazko langile zerrendetan (RPT edo LPZ) ezarriz. Bereziki, Lanbide heziketako irakasle teknikoen egoeran atzerapausurik eta enplegu suntsiketa zein lan baldintzen murrizketarik ez dugu onartuko.
- Behin-behinekotasunaren abusuarekin bukatzeko kontsolidazio-prozesuak egitea.
- Kolektibo guztietan, eta bereziki sukaldari eta garbitzaileen eta hezkuntza bereziko kidegoetan, aldi baterako kontratuekin bukatzea eta lanaldi partzialekin bukatzeko jardunak osatzea.
- Enplegu Publikorako Eskaintzak egiteko eredua iraultzea, guztiz aldatzea eta alde sozialarekin adostea.
- Jaiotza tasaren beheranzko joera bereziki kezkagarria da Haurreskolak Partzuergoan. Horregatik, administraziotik 0-3 hezkuntza zerbitzu publikoa sustatu behar du. Bide berean, enplegu-suntsiketa ekiditeko berariazko neurriak aldarrikatuko ditugu kidego bakoitzean.
Ikastolak eta Gizarte Ekimeneko Zentruak
Hezkuntza Sailarekin ditugun negoziazioetatik kanpo, gainerako patronalei dagokienean, balorean jarri behar dugu ikasturte zail honetan EAEko Ikastoletan 2021eko lan-hitzarmen berria idazteko Ikastolen Elkartearekin eta Eusko Ikastola Batzarekin sinatu dugun akordioa:
- Besteak beste, soldata igoerak, laguntzaile kategorien desagerpena kategoria igoz, langileen kontratazioa zein birkokapenerako ikuspegi nazionaleko irizpidea ezarri da.
- Klausula feministak: Ikastola guztietan berdintasun planak gauzatzeko prozedura eta epeak zehazten dira eta indarkeria matxistaren kontrako berariazko protokoloak ezarriko dira. Bestetik, indarkeria matxista pairatu duten langileei nahitaezko eszedentzia hartzeko eskubidea aitortuko zaie.
- Gainera, jaiotza tasak eragindako eszedente eta beharren azterketa egin da gero langile guztien birkokapena lortu da.
Gizarte ekimeneko ikastetxeei dagokienez berriz, ikasturtea gogorra bezain gatazkatsua izan da eta besteak beste enplegu suntsiketa eragin du:
- Hijas de la Cruzeko ikastetxeko itxieraren aurrean irtenbidea bazegoen, Hezkuntza Sailarekin publifikazio bat adostuz eta langileak mantenduz,
- Gela itxieren aurrean ezarri behar zen langileen birkokapen prozedura errealik ez dago oraingoz. Hori izan zen LABek gizarte ekimeneko greba bukatzeko akordioa ez sinatzeko arrazoietako bat, eta bi ikasturteren ondoren, gainerako sindikatuek eta patronalak sinatu berri duten prozedurak ez dauka birkokapen bermerik, langile gehienak kalera doaz. Are gehiago, kaleratzeen ordainketa diru publikoarekin ordaintzea sinatu zuten patronal eta gainerako sindikatu guztiek.
- Bestetik, patronalak ez du onartzen berak sinatutako hitzarmen berrian etapa guztietarako jasota dagoen tutoretza plusa (65. artikulua), hitzarmen zaharrekoa ezarri nahi du, horretarako bide judiziala hasi delarik. Oso larria iruditzen zaigu hitzarmenean hori sinatu ondoren, orain atzera bota nahi izatea eta langileak dagokien tutoretza-plus gabe uztea. Gainera, lanbide heziketako langileen lan baldintzen inguruan ez da aurrera pausorik eman 2008tik, nahiz eta orduko lan hitzarmenaren sinaduran berariazko konpromisoa hartu zen
LABen argi ikusten dugu gizarte eraldaketarako giltzarria dela hezkuntzari dagokion garrantzia aitortzea eta hori ezinbestean Langile kolektibo guztietan eta Hezkuntzako sare ezberdinetan lan-hizarmen duinak eta bermedunak lortzean oinarritu behar da. Jakin badakigu, aldarrikapenak lortzeko bidea ez dela erraza izango, horren adibiderik garbiena aurtengo Haurreskolak Partzuergoko grebak eta Hijas de la Cruz ikastetxearen itxieraren aurrekoak izan dira. Horregatik, haur eskoletatik hasi eta lanbide heziketaraino mobilizatzen eta aldarrikatzen jarraitu beharko dugu. Kalitatezko hezkuntzaren bidean borrokatu ditzagun langileon lan-baldintza duinak! Eraiki dezagun Euskal Eskola Publiko Komunitarioaren norabidean lan-baldintzak hobeak izango dituen bestelako hezkuntza eredu bat!
