Azken egunotan EAEko hezkuntza akordioaren baitako bi ekimen garrantzitsu aurkeztu ditu Hezkuntza Sailak: bata, Hezkuntza Legeari loturiko I. Seiurteko (2022/2023 – 2028/2029) kronograma; eta bigarrena, 679,3 milioi euro seiurteko horretan hezkuntza-itunak finantzatzeko.
Hezkuntza ituna aztertu eta baloratu genuenean, aurrerapausoak egon arren hainbat gaitan sakontasun handiagoa eskatu eta langileen eskaerak jorratzeko bide orria eskatu genuen. Orduan adierazi genuen moduan, LABek ortzimugan duen euskal eskola publiko komunitarioaren norabidean Euskal Hezkuntza Zerbitzua sortzea -bertako parte diren ikastetxeei eskubide berdinak emanez eta betebehar berberak eskatuz-, eta ikastetxeei eskumen gehiago ematea, urrats bat izan litekeela adierazi zuen LABek baldin eta hau trantsizio gisa ulertzen bada, eta ez amaierako eskenatoki gisa.
Hezkuntza Legea idatzi gabe eta Euskal Hezkuntza Zerbitzuan parte hartuko duten ikastetxeek bete beharreko baldintzak eta auditoria eta ikuskaritzak legean jaso gabe, hezkuntza-itunak finantzatzeko agindua eta finantzaketa onartu du Jaurlaritzako gobernu-kontseiluak.
Hiru ondorio nagusi ateratzen ditugu:
- Eskola Publikoaren Plan Estrategikoa atzeratu izana kritikatzen dugu. Hezkuntza Saila eskola publikoa zokoratzen ari da. LAB sindikatuak argi adierazi zuen Hezkuntza akordioaren inguruan egindako balorazioan, egungo testuinguruari erreparatuta, eskola publikoa ardatz izango duen hezkuntza-sistema eraikitzeko bertan egingo den inbertsioa kuantifikatzea beharrezkoa zela, hitzetatik ekintzetara pasatzeko unea zela. Horregatik esaten zuen LABek hezkuntza-lege berriaren aurretik egin beharrekoa zela Euskal Eskola Publikoaren Plan
Estrategikoa, urgentziazkoa neurria. Hezkuntza Sailak aldiz, eskola publikoren plana 2024rako atzeratu du. - Ituntze sistema berritzeko diru gehiago jartzen da, betebeharrak, ikuskaritza eta kontrol mekanismoak
zehaztu gabe. Gainera, ituntze-sistema indartu egin dute orain arte itundurik egon ez diren etapak bertan txertatuz. Diru-publikoaren erabileraren eta hezkuntza-itunek izan behar dituzten baldintzak negoziatu aurretik heldu da dirua, eskola publikoan hainbeste kostatu zaigun irakasleen ratio jaitsierarekin batera.
Bide batez, LABek Euskal Hezkuntza Zerbitzuaren parte izango diren ikastetxeek izan behar dituzten betebehar eta eskubideak eta hauek finantzatzeko mekanismoak soilik patronalekin negoziatu izana kritikatzen du. Horrek orain arte itunduta ez zeuden hezkuntza-etapa eta -zerbitzu batzuk ituntzea ekarri du, ituntze-sistema baldintzatu ordez, berau indartuz: batxilergoa, lanbide heziketa, hezkuntza laguntza espezialistak eta badirudi haur hezkuntzako etapako lehen ziklokoa den 2 urteko gela ere txertatu dutela. Patronalei ad hoc egindako ituntzesistema. - Langileen eskaerak jorratzeko ez dago bide orririk. Horretaz gain, apirilean publikoki Hezkuntza Sailari adierazi bezala, afera laboralak jorratzeko egutegi eta metodologia zehatza aurkezteko eskariari eusten dio LABek, kolektiboz kolektibo lan-baldintzei loturiko gai guztiak langileekin adosteko. Gaur gaurkoz ez dugu inongo metodologia ez egutegirik jaso. Negoziatu den bakarra azken urteetan -eta ez Hezkuntza Akordioagatik grebak eta mobilizazioak tarteko egonda lortutako sare publikoko irakasleen plantillak hornitzeko irizpideak eta
ratioak izan dira.
Laburbilduz, LABen ustez, ituntze-sistema berritzen eta indartzen da eta eskola publikoaren aldeko apusturik ez dago. Honela, Hezkuntza Sailak planteatu duenak, trantsizioa marraztu baino egungo eredu duala betikotu dezake. Zentzu horretan LAB sindikatuak adierazi nahi du bere eskura dituen tresnak baliatuko dituela eskola publikoaren aldeko neurriak urgentziaz ezarri daitezen eta langileen eskaerak kontuan har daitezen, horretarako hezkuntza-komunitatearen mobilizazioa beharrezkoa izango delarik.
